dr Michał B. Paradowski
Język, układy złożone i sieci społeczne
Na przestrzeni lat językoznawstwo zajmowało się licznymi zjawiskami, które albo są układami złożonymi/dynamicznymi, albo przejawiają znamienne właściwości takich układów. Z perspektywy jednostki można tu wymienić dynamikę percepcyjną i kategoryzację mowy, formowanie się schematów fonologicznych, czy przetwarzanie wyrazów lub zdań; w społeczeństwie takie zjawiska, jak odmiany i typologię, powstawanie nowych konstrukcji gramatycznych, wybielanie semantyczne, ewolucję języka w ogóle, oraz rozprzestrzenianie się i rywalizację zarówno pojedynczych wyrażeń, jak i całych języków. Przedstawiona zostanie reprezentatywna garść zjawisk językowych przejawiających takie właściwości, jak histereza, przemiana fazowa, bifurkacja, atraktory czy rozkład potęgowy. Omówię też wielowymiarową dynamikę i złożoność procesu przyswajania języka obcego, podkreślając wagę przyjmowania paradygmatów z różnymi skalami czasowymi w celu śledzenia rozwoju językowego jako procesu zmiany w czasie, użyteczność analizy szeregów czasowych oraz umiejętności określenia optymalnego przedziału integracji czasowej, np. w analizach motywów dynamicznych w komunikacji międzyludzkiej. Na koniec przedstawię wyniki dwóch projektów stosujących metodologię analizy sieci społecznych, jednego badającego społeczną dyfuzję innowacji językowej, drugiego – rolę wpływu rówieśniczego na szybkość i sukces przyswajania języka obcego.